Beregening is al lang niet meer een kwestie van even een slang door je tuin leggen en de kraan open zetten. Er zijn verschillende soorten systemen, waarbij ondergronds sterk aan terrein wint. Ook de zelfgestuurde installaties zijn in opkomst: handig en efficiënt. Beregening wordt steeds meer een specialisme.

Beregeningsinstallaties voor tuinen en parken zijn er in alle soorten en maten. DVC beregening maakt systemen die met name in de (middel)grote tuinen hun werk doen. Dick van Culenborg legt uit welke systemen van beregening voor (sier)tuinen er zoal zijn. “Er zijn uiteraard de bekende bovengrondse methodes met de slangen en zwenksproeiers. Het nadeel hiervan is dat de tuin nooit overal de juiste hoeveelheid water krijgt. Ook de manier van watergeven is belangrijk. Een verkeerde bewatering kan bijvoorbeeld met name bij rododendrons tot schimmelvorming leiden. Je kunt daarbij het best kiezen voor onderberegening of druppelbevloeiing. Wij werken zelf eigenlijk grotendeels met verzonken systemen. Leidingen die onder de grond worden aangelegd en worden gekoppeld met pop-up sproeiers. Praktisch gezien is dat het handigst op het moment dat een tuin wordt aangelegd, omdat je dan meteen de juiste routering voor de leiding kunt kiezen. Maar ondergrondse systemen zijn tegenwoordig ook prima in een bestaande tuin aan te leggen zonder dat daar de hele tuin voor op de schop moet”, legt Van Culenborg uit. “De beregeningsslang wordt met een speciaal systeem door de grond getrokken zonder dat daar boven de grond iets van te zien is. De hele installatie is dus vrijwel onzichtbaar aan te leggen. Het resultaat is een gazon met verzonken pop-up sproeiers die enkel uit de grond omhoogkomen als er gesproeid wordt en bij geen gebruik geheel uit het zicht zijn. Je kunt er zo met de maaier overheen rijden.
Behalve deze ondergrondse methode is er ook de persluchtraket, maar die is minder geschikt voor tuinen en eerder bedoeld om bijvoorbeeld onder een weg door een leiding te leggen.” 

Welk water?
Behalve verschillende methodes, is er ook onderscheid in welk soort water je gebruikt. “Het beste is om oppervlaktewater te gebruiken, bijvoorbeeld uit een beekje of een rivier of kanaal in de buurt. Dat is uiteraard niet overal mogelijk. In veel kleine tuinen wordt beregend via het leidingnet. Wordt de tuin wat groter, dan is het al snel aan te raden een bron te boren als er geen oppervlaktewater voorradig is. Maar let op: het is dan raadzaam van tevoren door een bronboorder onderzoek te laten doen met wat voor soort grond en bodemwater je van doen kunt hebben. Je kunt bijvoorbeeld te maken krijgen met ijzerhoudend water. Op veel zandgronden is het water meestal prima in orde. In kleigronden is het vaak wat risicovoller zonder onderzoek te gaan bronboren. Maar goed, eenmaal aangekomen in de bron, is er het bodemwater. Prima water, alleen heeft bodemwater als nadeel dat het water (met zo'n graadje of 8 to 12) wat kouder is. Daar moet je mee oppassen, want het geeft een schrikeffect op de beplanting, wat niet altijd bevorderlijk is voor de groei. Heel vroeg in de ochtend sproeien heeft daarom de voorkeur.” 

Zelfdenkend
De computergestuurde systemen winnen terrein. “Het is de besturing die het succes van het systeem maakt. Tegenwoordig zijn er steeds meer systemen die vanaf je mobieltje of computer via wifi te besturen zijn. Het sproeisysteem kan daarmee automatisch worden gestuurd. Dat is niet alleen handig, maar vaak ook nodig, want iedere sector in een tuin heeft andere behoeftes die apart moeten worden ingeregeld, afhankelijk van de beplanting en de soort besproeiing: een druppelslang slang heeft meer tijd nodig om water af te geven dan een sproeier. Daar moet het systeem op ingeregeld worden. En je kunt je systeem tegenwoordig ook op een weerstation aansluiten of het een schema geven over welke maanden er veel besproeid moet worden. De toekomst ligt dus steeds meer bij zelfdenkende systemen en niet meer bij een timer die strak aangeeft dat er bijvoorbeeld iedere donderdag zoveel millimeter beregend moet worden, in welke situatie dan ook. Beregening wordt in dat opzicht een echt specialisme.”